VNV-voorzitter Steven Verhagen legt in zijn column in Op de Bok, het clubblad van de vakbond uit dat er in zijn ogen een verschil is tussen de stakingen van VNV bij Easyjet en de wijze waarop de Franse piloten proberen met stakingen Air France op de knieën te dwingen. Een interessante opinie.
Aviationwatch legde de hand op de gehele tekst:
Staken?
Het woord is vaak gevallen deze maand. Niet alleen in Frankrijk, maar ook in Scandinavië en bij ons. Bijzonder, want we zetten het middel niet graag en vrijwel nooit in omdat het per definitie destructief is op de korte termijn; daar zijn vriend en vijand het snel over eens. Voor de passagiers geeft het erg veel ongemak en onzekerheid. Dat valt ook op te merken aan de hoeveelheid telefoontjes en ‘haat-tweets’ die we ontvangen hebben rondom de werkonderbreking bij easyJet. De relatie tussen vakbond en management loopt (blijvend) een deuk op.
De basis is en blijft voor de VNV om via ‘normale’ onderhandelingen tot overeenkomst te komen maar dat lukt nu eenmaal niet altijd, want dat vergt twee partijen die in balans zijn met elkaar. Staken is dus een mogelijk middel en zeker geen doel op zich.
Maar is het dan nog een middel van deze tijd? De brede afkeuring kan ik niet plaatsen. Ik zou namelijk niet weten waarom niet. Het is een noodrem die je achter de hand hebt. Want er zijn bedrijven die het personeel gewoonweg niets gunnen van het succes. Of waarbij de arbeidsvoorwaarden onder de maat zijn die verbetering behoeven. Stel dat het management domweg ‘nee’ blijft zeggen…
Eigenlijk verkopen we als vakbonden arbeidsrust. En die heeft een prijs. Zonder stakingswapen zullen aandeelhouders daar misbruik van maken of zal de klant lagere ticketprijzen betalen ten koste van het personeel. De race-to-the-bottom is dan snel ingezet. Staken is daarom van alle tijden. Het is simpelweg een krachtige collectieve bescherming.
Bij easyJet NL was het raak deze maand. De eerste werkonderbreking vanuit de VNV in tien jaar tijd! Met een vrijwel unanieme deelname was deze vanuit dit perspectief zeer zeker geslaagd te noemen. Het is logisch dat het bedrijf probeert uit alle macht de productie ‘dicht te vliegen’, maar dat is wat ons betreft illegaal. Het is namelijk doelbewust een staking breken, terwijl het een fundamenteel recht is om een doorbraak in onderhandelingen te forceren. Dat recht wordt hiermee ondermijnd.
Het is sowieso slechts uitstel van executie tenzij het management in de tussentijd een cao sluit. Want er komt een moment dat men het niet meer gerepareerd krijgt. We hebben natuurlijk niet meteen op een meerdaagse staking ingezet. Het ging nu om het stevige signaal van capaciteit en vastberadenheid. We zullen zien hoe de situatie zich gaat ontwikkelen. Gelukkig wordt er nog wel achter de schermen gesproken op respectvolle wijze. Dat heeft tot het moment van schrijven helaas nog geen resultaat opgeleverd.
Van een geheel andere orde is de staking in Frankrijk. Hier hebben we geen enkele invloed op en het voelt machteloos. Nu zijn piloten natuurlijk graag in controle en misschien wel daarom voelt dit zo vervelend. Het is een conflict in Frankrijk en moet daar opgelost worden, alleen kan KLM daar niet los van gezien worden. Uiteindelijk is het hetzelfde bedrijf en zullen we het samen moeten rooien. Als we dan het idee hebben dat er nodeloos miljoenen worden weggesmeten, dan is dat uitermate frustrerend. En zonder de staking goed te praten, maakt het management het er ook wel naar. Want alles staat of valt met onderlinge communicatie en interactie. Toen Air France per 1 juni eenzijdig op de normale toeslag op de nachturen een deel ging inhouden omdat zij meende dat dit al een afspraak was, ging de vlam in de pan. De letterlijke druppel die de emmer deed overlopen. Het is een andere cultuur en dat moeten we blijven respecteren, hoe moeilijk dat ook is. Het is hard tegen hard, met maar weinig ruimte voor een rationele dialoog. Uiteindelijk komt men er wel weer uit, maar voor hoe lang?
De dualiteit van het moreel afkeuren van de AF-staking en het uitroepen van een eigen staking is verwarrend. Het zijn twee geheel verschillende situaties, waarbij in beide gevallen de partijen in hun recht staan om te staken. Als VNV hebben we alleen hele grote moeite met het moment van staken bij AF.
