De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers lijkt nog steeds niet over de klap heen dat de KLM-top het hard speelt. In een nieuwsbrief aan de leden beklaagt de VNV zich dat zij toch altijd hebben willen praten. En dan nu opeens een KLM-topman met twee gezichten. Althans, zo kijkt de VNV terug op de webcast waarin Pieter Elbers zei dat er geen geld is voor verbeteringen van de CAO dan wel pensioenen. Het geld (2 miljard!) is nodig voor de vernieuwing van de vloot en andere productiemiddelen. Volgens de VNV is Elbers op het eerste gezicht de redelijkheid zelve. Maar op het tweede gezicht een wolf in schaapskleren.
LEES HIERONDER DE HELE REACTIE VAN DE VNV OP DE WEBCAST:
Winnen doe je niet met angst, maar met vertrouwen
Het met elkaar bekijken en nabeschouwen van de webcast van onze CEO op 30 augustus werd gewaardeerd door de aanwezige vliegers. Het besef dat we met elkaar getuige zijn van een harde aanval op onze pensioenen brengt saamhorigheid. Toch zijn er ook de nodige twijfels: waarom heeft de KLM-directie deze weg gekozen terwijl wij met onze 3-jarige cao veel bijdragen aan het herstel van het bedrijf? Waarom zeggen partijen dat ze willen praten, maar doen ze dit niet? Wat zijn afspraken waard als ze niet worden nagekomen? De check van rumor en facts leverde de volgende nabeschouwing op over de twee gezichten van KLM.
Gezicht 1: De redelijkheid zelve
Het antwoord geven op kritische vragen door de interviewer levert altijd een sympathiek beeld op. Maar vorm is duidelijk iets anders dan inhoudelijk antwoord geven, werd geconstateerd. De vraag over wat KLM met de overschotten heeft gedaan werd ontweken, de vraag over de tekorten afgedaan met ‘de nieuwe realiteit van Nederland’. Neem hierbij het investeren in materiaal, iPads en vliegtuigen, het zorgen voor banenbehoud in ruil voor de nullijn, de zelfstandigheid ten opzichte van AF, Perform2020 en we zien de redelijkheid zelve. Het compliment aan de piloten over de cao is een pluim. Met elkaar leveren we in en investeren in ons mooie bedrijf. Wat KLM terug moet leveren en nog niet doet werd niet beantwoord. Meedoen lijkt belangrijker dan winnen.
Gezicht 2: De wolf in schaapskleren
Is hier sprake van een wolf in schaapskleren of hebben wij het bij het verkeerde eind? De crux zit in wat tussen de regels door werd gesteld door Elbers: hij vindt KLM slachtoffer van de Nederlandse pensioenproblemen en daardoor moeten alle KLM-pensioenen op de schop. En voor KLM mag dit geen cent kosten. Linksom of rechtsom, wel of geen cao-afspraak. Liever snel en direct dan doordacht, want een afspraak van 15 jaar oud is kennelijk geen afspraak meer. De dreiging van de risico’s voor de onderneming moet zo snel mogelijk worden doorgeschoven naar de werknemer, zelfs als de bedragen niet bekend zijn. Van ‘defined benefit’ naar ‘defined contribution’ ofwel van ‘garantie’ naar ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’. Voor ons valt daarover te praten en ook KLM steekt wederom de hand uit. Toch praten we niet en daardoor ontstaat (bewust) een verkeerd beeld uit de webcast dat we graag rechtzetten.
Wat winnen de vliegers en KLM bij de rechter?
De reden dat we niet praten komt doordat KLM niet op dezelfde golflengte zit: tijdelijk versus structureel, met daarbovenop het bewust aan de laars lappen van afspraken. Onze overlegcultuur is altijd gebaseerd op vertrouwen: we doen wat we zeggen en we zeggen wat we doen en afspraak is afspraak. Zeker als deze bij het volle verstand is gemaakt en ook als deze al 15 jaar oud is; onze cao is gesloten met de KLM, niet met de BV Nederland. Alle tijdelijke voorstellen die KLM doet schuiven het probleem door en zijn voor KLM alleen gewenst omdat een opzegging dan makkelijker is. Dit is niet langer acceptabel en hebben we genoeg gezien. Over een opgezegde afspraak kun je niet praten. Het enige dat we bij de rechter winnen is dus duidelijkheid of KLM zo mag opzeggen, maar het lost het probleem niet op. Integendeel, maar het lijkt de enige manier om KLM weer op de juiste golflengte te krijgen.
Vertrouwen komt te voet…..
Daar komt bij dat KLM haar deel uit de cao steeds niet levert. Het besef dat we achteraf misschien een hardere opstelling hadden moeten kiezen doet pijn, maar als je elkaar niet meer op afspraken kunt vertrouwen dan wordt het lastig winnen met elkaar. De overlegcultuur is na het afsluiten van de cao vanuit KLM helaas verworden tot conflictcultuur. Daarom willen wij enkel structurele afspraken of ‘gelijk oversteken’ bij een overeenkomst, omdat KLM daarmee kan aantonen aan het herstel van vertrouwen bij de vliegers te werken. Net als door het leveren van aandelen, positie in RvC, Crewbids, vakantietool etc.
Regeert de angst of de ratio?
In de nabeschouwing werd ook de verwarrende rol van de Vliegdienst opnieuw ter tafel gebracht. Het VNV-bestuur heeft dit signaal opgepakt.
Een andere vraag die leeft is de zorg of zelfs angst bij juniore vliegers dat een eventuele bijstorting, als die al nodig is, KLM omver zou kunnen trekken. Dit wordt door de directie nadrukkelijk als angstbeeld geprojecteerd. Dat is echter volstrekt onterecht. In het ergste geval kan de schulden-afbouw van het herstelplan wat worden teruggeworpen, maar de kaspositie is riant, het heeft ‘slechts’ een eenmalig effect op de winst- en verliesrekening, het heeft slechts een zeer beperkte invloed op de structurele winstgevendheid van het bedrijf en de geprognosticeerde stortingsbedragen lijken aanzienlijk lager uit te vallen dan datgene wat KLM breed heeft uitgemeten. Bovendien hebben we onze cao juist afgesloten vanuit het bedrijfsbelang, dus er is geen reden aan te nemen dat het bestuur dit uit het oog zou verliezen. Neem daarbij dat wij als vliegers bereid zijn de regeling structureel aan te passen opdat een dergelijke bijstorting niet nodig zal zijn en het plaatje is compleet. KLM wil permanent van de pensioenregeling af op basis van tendentieuze argumentatie waardoor angstbeelden boven feiten dreigen te regeren.
Ook de impact op het individu van het mogelijk afschaffen van de indexatie leeft. ‘Waar hebben we het over’ is een vraag die we gaan proberen verder inzichtelijk te maken.
Individu, collectief en bedrijf
De wens om grenzen te stellen en de druk op te voeren om de (nog te leveren) afspraken ingevuld te krijgen en de opzegging van het pensioenprotocol in te laten trekken begint steeds sterker te worden onder de leden. Vooral doordat KLM in haar communicatie inzet op een ‘onderhandeling’ in de driehoek KLM – individuele vliegers – VNV in plaats van de normale lijn VNV-KLM. De kracht van het collectief wordt daarmee beproefd en van jong tot oud moeten wij hiervoor waken. Vooral de seniore vliegers zien de historie zich herhalen. Daarmee is ook direct helder waarom het collectief geheugen van de piloten menig directie ook in de toekomst zal overleven; met elkaar zijn wij als piloten verenigd in het belang van individu, collectief en bedrijf.
To be continued….
