COLUMN – De jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van Schiphol Group zit er weer op. Geen nieuws, veel priet- en tegenspraak en af en toe zelfs baarlijke nonsens.
De traditionele toespraak van de luchthaven president, dit jaar voor het eerst uit de mond van de nieuwe topman, PvdA prominent Dick Benschop bevatte helaas niet het nieuws dat insiders verwachtten en op hoopten. Het was een oubollig charmeoffensief met beloften voor samenwerking met omwonenden, luchtvaartmaatschappijen en andere betrokkenen bij wat velen de Schiphol-ellende noemen.
door Arnold Burlage
En, o ja, mooie woorden ook, zoals “We willen de lucht in om de wereld te ontdekken. Om vleugels te krijgen. Om uit het raampje naar de bergen, steden en oceanen te kijken. Om iets te kunnen waar mensen altijd over fantaseren: vliegen als een vogel. En te genieten van dat vrije gevoel. Het besef dat we overal naar toe kunnen door de lucht”
Voor wie het nog niet wist en nog niet van verbazing achterover is gevallen, volgens de nieuwbakken luchthaven president begint dat besef op Schiphol.
Of de Schiphol medewerkers blij moeten zijn met hun nieuwe directeur is nog de vraag. “De beloning van Schiphol-medewerkers zal voortaan mede afhangen van de reputatie van Schiphol bij de omwonenden”, beloofde hun “socialistische” voorman. En dat die reputatie slecht is en vast niet snel veel beter zal worden, staat vast. Dus….acties in het verschiet?
Klagers
Het afgelopen jaar telde het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS) 11.500 klagers, drie keer zoveel als 2017. Vreemd, zou je denken, de geluidsoverlast kan met 0,5 (!!) meer vluchten nooit het drievoudige zijn gaan bedragen. Over de oorzaak werd met geen woord gerept, wederom tot verrassing van de aanwezigen, die de nieuwjaarstoespraak stomverbaasd aanhoorden, weliswaar traditioneel met een stevig glas en een pittige bitterbal in de hand, waarmee de buit toch nog een beetje binnen was.
“Het succes van Schiphol en de Nederlandse luchtvaart gaat niet om het aantal vliegbewegingen als zodanig. Het gaat om connectiviteit. Onze verbindingen met de wereld”, zei Dick Benschop zich kennelijk toch enigszins van zijn taak bewust. Hardop vroeg hij zich met bijhorende conclusie ook nog af:
“Wat gebeurt er met de kwaliteit van het netwerk, als we daar niet meer in kunnen investeren? Dat is wat er de komende tijd op het spel staat bij de besluitvorming over de ontwikkeling na 2020”.
Geen greintje visie
Verder geen woord over een nieuwe nationale luchthaven in zee of bijvoorbeeld op de Maasvlakte. Ook geen greintje van visie hoe het verder moet als Schiphol bij 500.000 vliegbewegingen (250.000 vluchten) vol zit. En dat terwijl de teller ultimo 2018 al 499.446 heeft aangetikt.
De Schipholtopman heeft zijn hoop gevestigd op de zakkenvuller Hans Alders – ook PvdA – en benoemd als alleskunner, ruim variërend van Groningse gas- tot Schipholproblemen… “Ik hoop dat Hans Alders deze maand een breed gedragen advies over de ontwikkeling van Schiphol, in samenhang met Lelystad, kan presenteren”, zei Dick Benschop, die zich vooral op de kwaliteit van Schiphol wil concentreren. Over de buitenlandse investeringen van Schiphol Group geen woord.
Trouwens, dat werken aan kwaliteit en een andere uitstraling van Schiphol is overigens ook hard nodig. Onze nationale luchthaven is onder invloed van de vorige op geldbeluste directie steeds meer gaan lijken op een nationale braderie met meer winkeltjes, horeca, een heus Rijksmuseum en kooplui dan in het centrum van menig wereldstad.
Maar eerlijk is eerlijk, het merendeel van de Schiphol ellende valt niet de nieuwbakken Dick Benschop aan te rekenen. Hooguit het ontbreken van een onderbouwde visie en wellicht een betere speechschrijver.
De echte “nationale” luchthaven-ellende blijft voor rekening komen van de met stille trom vertrokken en toch eigenlijk eerder weggestuurde vorige Schiphol topman, Jos Nijhuis, jarenlang met recht en reden de Sloper van Schiphol genoemd. Hij plempte Schiphol vol met pretvluchten in plaats van maatschappijen, die de economische centra in de wereld verbinden.
Jos Nijhuis verliet op eigen gezag het afgesproken selectiviteitsbeleid om te gaan sturen op volume en niet op kwaliteit in ruil voor hoge bonussen uit handen van Jeroen Dijsselbloem, oud-minister van Financiën. Zo scoorde hij gemakkelijk voor de staat als belangrijkste aandeelhouder van Schiphol met afstand de vereiste 6,7 procent van het geïnvesteerde staatskapitaal.
PvdA
Jeroen Dijsselbloem, ook PvdA! Waren de vorige verantwoordelijke staatssecretarissen, de kortharige Wilma Mansfeld en Sharon Dijksma ook al niet PvdA? Wat is dat toch met die socialisten en die vervelende luchtvaart…? In regering en parlement deden en doen ze hun mond niet open.
Zou het groeiende leger klagers niet eindelijk eens de politiek ter verantwoording moeten roepen in plaats van met hun klachten via duistere en even ondeskundige als ongecontroleerde bureautjes de luchtvaartbanen van honderdduizenden landgenoten- naar verluidt 330.000 direct en indirect – in de waagschaal te stellen.
Uiteindelijk is de hele politiek verantwoordelijk voor de impasse waarin Schiphol nu wordt gestuurd. Al jarenlang zien de insiders aankomen dat de luchthaven aan de limieten gaat raken. Al jarenlang worden nauwelijks plannen gemaakt, laat staan in voorbereiding en uitvoering genomen voor een tweede nationale luchthaven. Ook al jarenlang ontbreekt een National Luchtvaart Plan. Niet voor niets wees KLM-topman Pieter Elbers – vergeefs – op de noodzaak van een Deltaplan voor onze luchtvaart.
Intussen volgde de ene ondeskundige minister de andere op, de ene staatssecretaris met een stokpaardje, zoals Wilma Mansfeld met het tot mislukken gedoemde Lelystad Airport, werd opgevolgd door een andere machteloze staatssecretaris, die nog net op de valreep van haar vertrek naar een wethouderszetel in Amsterdam, het gesjoemel en geknoei van haar hoogste ambtenaren ontdekte.
Kortom, de nationale luchtvaart verstikt nu in een politieke augiasstal. Ontbreken van kennis, politieke stokpaardjes en meer reislustige dan deskundige ambtenaren zijn troef. Intussen hollen we achteruit.
Zo kan een nationaal luchtvaartplan, cruciaal voor onze economie en de plek van ons land in de wereld, nog steeds ontbreken. Zo weet niemand hoe in de nabije toekomst onze nu nog veel geprezen verbindingen met de grote economische centra in de wereld worden gecontinueerd. Kabinet en politici zal het een zorg zijn, zo lijkt het op z’n minst.
Zou dat ene schokkende feit uit de toespraak van de Schiphol topman, de krimp die is begonnen, dan niemand wakker schudden? Zou dan niemand van de verantwoordelijke politici wakker liggen van het feit dat vrachtvervoerders nu al last hebben van de krapte op Schiphol, waar met vluchten nu al plaats moet worden gemaakt voor passagiersvluchten.
Nooduitgang
Wereldspelers als Singapore Airlines en Emirates kondigden eerder al aan vluchten naar België te zullen verplaatsen vanwege krapte en ontbreken van groeimogelijkheden op Schiphol. Wie volgt naar de nooduitgang van onze nationale braderie, waar – zo werd in de nieuwjaarstoespraak bezworen – de komende jaren het accent op kwaliteit in plaats van kwantiteit moet komen te liggen… De vraag hoe het met de groei verder moet blijft ook nj weer onbeantwoord. En terwijl wij in Nederland consolideren en snoeien, bouwt de wereld verder aan de luchtvaart, bijvoorbeeld alleen al in China aan een paar honderd nieuwe luchthavens. “Om vleugels te krijgen”, zoals Schiphol topman Dick Benschop het in zijn toespraak noemde.
Wie het nog begrijpt mag het zeggen…
