Het was eigenlijk geen nieuws. En toch sloeg het in als een bom, Ryanair gaat echt vanaf Schiphol vliegen. Had daaraan dan iemand getwijfeld, na het al veel eerder aanvragen van de noodzakelijke slots? Da’s dan onderschatten van een geduchte concurrent. En dat is zeer riskant. Een Ryanair cadeautje. Voor 9,99 euro naar Dublin om te beginnen. Een treinkaartje van Schiphol naar Rotterdam kost 11,80 euro.

Is daarvoor de Polderbaan aangelegd? Waren die honderden miljoenen – bijna 350 miljoen euro – niet bedoeld om het netwerk tot in alle uithoeken van de aardbol groeikansen te geven? Of was de extra ruimte bedoeld om KLM en daarmee Schiphol kapot te concurreren?

Maar niet alleen Ryanair start vluchten vanaf Schiphol na eerder al grotendeels Eindhoven Airport te hebben veroverd. Ook de Spaanse prijsvechter Vueling gaat uitbreiden, naast Schiphol en Rotterdam Airport nu ook met vluchten naar Barcelona (-) vanaf Eindhoven en Maastricht Airport. Easyjet slaapt ook niet, ziet groei in de markt. En Wizz Air en Norwegian hebben eveneens fikse uitbreidingsplannen – de laatste zelfs met intercontinentale vluchten.

Consument

Een dolle wereld. Goed voor de consument, stond in een commentaar in De Telegraaf, de krant waarvoor ik lange tijd schreef. Inderdaad, goed voor de consument, maar slecht voor het land, slecht voor de mainport-functie, waarvoor in het regeerakkoord zo nadrukkelijk is gekozen. Geen woord daarover. En de politiek zwijgt, als altijd wanneer het dreigt mis te gaan. Dan moet steeds vaker een parlementaire enquête duidelijkheid bieden. De politiek dempt nu eenmaal het liefst de put als het kalf is verdronken.

Nou ja, de politiek zwijgt…Kretologie is wel het sterkste punt. Riep Wilma Mansveld niet nog maar kort geleden dat zij vliegmaatschappijen bij oneerlijke concurrentie – onder meer met staatssteun – de toegang tot onze luchthavens zou verbieden? Intussen vliegen onder meer Emirates, Etihad en sinds kort ook Qatar Airways met meer dan groot succes. De staatssecretaris kijkt toe, heeft niet de middelen om haar loze belofte(n) waar te maken.

KLM

Was het niet onlangs ook onze PvdA-staatssecretaris Wilma Mansveld, die vol bravoure aankondigde, dat KLM op Schiphol prioriteit krijgt om het voor onze economie cruciale netwerk veilig te stellen? Smijt niet ook diezelfde staatssecretaris – niet gehinderd door enige kennis van luchtvaartzaken – met honderden miljoenen van ons belastinggeld voor de aanleg van het onnodige Lelystad Airport?

Zijn wij nou gek of de politici – kabinet en parlement – zo slim, vraag je je dan voor de zoveelste keer af? Was Lelystad Airport niet juist bedoeld als “overloop” voor prijsvechters als Easyjet en Ryanair, die inmiddels stuk voor stuk luid en herhaald hebben laten weten dat ze niet van plan zijn Schiphol om te ruilen voor een spookluchthaven. Ze zouden voor gek worden versleten in luchtvaartland. Topvrouw van Easyjet, Carolyn McCall, liet dit weekeinde nog klip en klaar weten dat de maatschappij absoluut niet van plan is vanaf Lelystad Airport te gaan opereren.

Jos Nijhuis

De uitspraken en de plannen van de staatssecretaris, gebaseerd op de beweringen van president-directeur Jos Nijhuis van Schiphol, de motor achter het poldervliegveld, raken kant noch wal. Niet in de laatste plaats omdat ze van alles kan roepen maar kennelijk de middelen niet heeft om dat waar te maken.

De Schiphol-topman lijkt alles te doen om zijn medespelers in een van de belangrijkste sectoren van onze economie tegen zich in het harnas te jagen. Critici die hem wensen te spreken, geeft hij pas maanden later één enkele datum voor een gesprek. Sommige critici verklaart hij tot “persona non grata”, zoals ondergetekende, die dat overigens maar als compliment is gaan beschouwen.

Tijdens de economische crisis weigerde hij consequent om de tarieven van de luchthaven te verlagen, ondanks smeekbeden vanuit de luchtvaartsector. Jarenlang liet hij ook provocerend weten niets te vrezen van de oneerlijke concurrentie vanuit het Midden-Oosten en zelfs de extra baan van Londen Heathrow zag hij niet als concurrent. Jarenlang maakte hij ook ruzie met de toen zittende KLM-president. En als het hem dan heter onder de voeten wordt dan verschuilt hij zich achter de minister van Financiën, allesweter en baantjesjager Hans Alders of de slotcoördinatrice. Met zulke kaders kun je ook iemand met een salaris van tweemaal modaal aan de top zetten die die paar winkeltjes runt en verder alleen maar uitvoeren wat anderen bedenken.

Wie heeft de luchthaven-topman in al die jaren al op een enkele strategische stap betrapt die de Nederlandse luchtvaart wel voor de lange termijn kan behouden? Wie heeft hem op enige samenwerking betrapt met de grote partners in de luchtvaart?

Nu, plotsklaps, gaan de tarieven wel omlaag. En laat hij aan geselecteerde journalisten weten dat hij zich zorgen maakt over de concurrentie en roemt hij de samenwerking met de nieuwe KLM-directie, die het daarentegen trouwens helemaal met hem heeft gehad, zijn beleid “onbegrijpelijk” noemt en zich afvraagt wie Jos Nijhuis een halt toeroept.

Welke minister grijpt in? PvdA-bewindsman Jeroen Dijsselbloem van Financiën, zijn grootste aandeelhouder? PvdA-minister Ronald Plasterk, Binnenlandse Zaken, verantwoordelijk voor uitvoering van de wet hoge beloningen of PvdA-staatssecretaris Wilma Mansveld met Luchtvaart en nog veel meer andere hoofdpijndossiers in haar portefeuille? Vreemd genoeg hoort niemand over de teloorgang van Schiphol van de enig aangewezen minister van ’s lands economie, minister Henk Kamp van Economische Zaken. Wederom een weeffoutje bij het indertijd met kwartetten te snel gevormde kabinet.

Arnold Burlage

Reacties: