C O L U M N – Het is oorlog in de luchtvaartwereld. Geen gewone oorlog maar een guerrilla. Overdreven? Echt niet!
De meest onorthodoxe middelen worden gebruikt, afgemeten aan het tot voor kort zo vredelievende poldermodel. Nu zijn er directieleden die de bonden passeren en bonden die zich niets meer aan de directieleden gelegen laten liggen.
,,In de liefde en oorlog is alles geoorloofd,” sprak mijn wijze moeder altijd. Maar in dit geval lijkt het allemaal meer kapot te maken dan alle betrokkenen lief is.
Ik heb de laatste weken vanuit de KLM regelmatig een stelling zien langs komen, die me aansprak. Het team is belangrijker dan de coach… Ik denk dan met dien verstande dat de coach ook onlosmakelijk bij het team hoort en daarvan dus ook deel uitmaakt. Misschien is dat de kern van het probleem.
Is het geen tijd voor een onafhankelijke bemiddelaar tussen alle partijen is feitelijk de vraag. Iemand die op z’n minst alle partijen aan tafel krijgt in die schitterende KLM-boardroom. Dan vervolgens de deur op slot draait en de problemen, ontleed tot in de kern, op tafel legt.
Kijk, dames en heren, dit is het probleem, dat ons allemaal raakt. De oplossing moet dus van eenieder van ons komen. De deur gaat niet eerder van het slot dan dat een principeakkoord op tafel ligt. Voor broodjes, melk en karnemelk – waaraan ze in Frankrijk zo de pest hebben – wordt gezorgd. Tot straks.
Het kan een dag duren, het kan een dag en een nacht duren. Maar wedden dat er uiteindelijk meer uitkomt dan het guerrilla gevecht van nu oplevert. Een directeur die een interview geeft en plannen lanceert waarvan de vakbonden geen weet hebben. Vakbonden die de KLM-directie onbetrouwbaarheid en oogkleppen verwijten. Het houdt niet op, althans niet vanzelf.
Inmiddels zet de pilotenvakbond VNV de eerste stappen voor acties. En we weten wat dat kan betekenen. Air France noteerde daardoor in eigen huis inmiddels een financieel strop van ruim een half miljard euro. Dus haast in Amstelveen is geboden. Helpers weg, tweede ronde….
Een onafhankelijk bemiddelaar zou wel eens nuttig werk kunnen doen. Wat namen? Oud Schiphol topman Gerlach Cerfontaine, oud VNO-NCW-voorzitter Wientjes, VVD prominent Hans Wiegel, oud topman van Alcatel Lucent en British Telecom. Ben Verwaayen.
Genoeg talent om de vechtende partijen de les te lezen en pleisters op de bebloede koppen te plakken. Eén ding staat vast, dan komen ze eruit. Maar de vraag is wie neemt het initiatief? Zou dat de zeer omstreden president-commissaris van de KLM, Hans Smits kunnen zijn? Lijkt me niet. Hij stak zelfs het vuurtje aan dat leidde tot een hellebrand door in 2014 tijdens het Schipholdiner het aanpakken van de piloten salarissen aan te kondigen.
Maar als de politiek zich dan zo bezorgd maakt over onze KLM – dat zeggen ze af en toe, al is het te weinig – dan zou een suggestie van het kabinet aan de betrokken partijen zo gek nog niet zijn. Een suggestie voor een voorstel van staatssecretaris Sharon Dijksma: “U vindt dat wij ons te weinig druk maken over de positie van de KLM? Maar wat doet u nu zelf? Als dit zo doorgaat hebben we over een paar jaar helemaal geen vakbonden meer nodig. Ik heb een idee!” Nou, dat uit de mond van een socialistische bewindspersoon zou zoden aan de dijk kunnen zetten. Niks doen is ook geen oplossing.
Ik houd goede moed, ken alle betrokkenen als wijze mensen. Het team Pieter Elbers. Lees TEAM, wil winnen, dat bewijzen de resultaten versus die van Air France. Voorlopig is KLM binnen die vreemde club van “one company two airlines” kampioen. En dat dit zo moet blijven zullen alle betrokkenen in het conflict willen onderschrijven. We beginnen dus al met een gezamenlijk doel. Dan moet de rest ook lukken.
Op de lange termijn veel ernstiger zijn de ontwikkelingen op Schiphol. Topman Jos Nijhuis leurt met het nieuws dat Lelystad steeds noodzakelijker wordt omdat onze nationale luchthaven vol begint te lopen. Hij laat daarvoor media benaderen die bereid zijn om dit onweersproken op te tekenen. De vraag hoe dit allemaal zo snel kan gebeuren, wordt niet gesteld.
Ja, de prijsvechters die in zwermen op Schiphol neerstrijken, zijn de oorzaak. Maar is hij daar niet zelf bij? Waarom negeerde hij het met de overheid overeengekomen selectiviteitsbeleid voor het beschermen van de mainportpositie van Schiphol. Waarom bijvoorbeeld prijsvechters juichend worden binnengehaald, wordt niet uitgelegd. Evenmin waarom de KLM nog steeds in tal van opzichten wordt dwars gezeten. Of wat de reden is dat Schiphol met frites, vis en hamburgertenten is verworden tot een brasserie, toevallig met op loopafstand vertrekkende vliegtuigen. En niemand rept over de overlast van de maatschappijen die voor een appel en een ei o.a. uit alle hoeken en gaten van Engeland ’s ochtends op Schiphol hun passagiers afzetten en ’s avonds weer stomdronken oppikken.
Of zou Schiphol misschien zo snel mogelijk moeten worden volgeplempt om de aanleg van het overbodige Lelystad Airport – waarvoor trouwens nog geen maatschappij zich heeft gemeld – te rechtvaardigen? Misschien moet zo het verspillen van enkele honderden miljoenen aan belastinggeld wel worden verdoezeld. Al zal Airport Lelystad altijd een spookluchthaven blijven, een prestigeproject van een voormalig accountant, die goed kan rekenen, getuige zijn jaarinkomen van ruim negenhonderdduizend euro. De tijd zal het leren!
Arnold Burlage
