Topman Jean-Marc Janaillac heeft met zijn vertrek bij Air France KLM de maatschappij in een nog diepere ellende gestort. De laatste zonnekoning van de luchtvaart combinatie, die Alexander Allo Allo Juniac opvolgde, pleegde feitelijk regelrechte desertie. Als kapitein verliet hij als eerste het schip. In vroeger tijden zou hij als deserteur regelrecht naar de guillotine zijn geleid. Maar dan nog zouden de problemen bij Air France KLM niet zijn opgelost. Integendeel.
door ARNOLD BURLAGE
De oplossingen voor de maffia-achtige Franse vakbonden, die eerder zelfs geweld tegen directieleden niet schuwden en vooral de miljoenen verslindende stakingen lijken verder weg dan ooit. De ooit aanmatigend aangekondigde “one company two airlines” is verscheurder dan ooit.
Zure tol
Vooral de KLM, aanzienlijk kleiner dan de nog immer staatskolos Air France, lijkt tot nu toe de zure tol te betalen van het kankergezwel in Parijs. Wat door onze Koninklijke wordt verdiend, de concernschade – 75 miljoen in het eerste kwartaal – verdwijnt in de augiasstal, al jarenlang stinkend in het tuintje van het Élysée. En desondanks is het einde van de stakingen niet in zicht. Dus, KLM-ers, nog een extra schepje er bovenop en het schip blijft misschien voorlopig nog even drijven. De vraag is hoe lang dit nog goed gaat, hoe lang al die loyale KLM-ers dit nog blijven pikken
Vooral de manier waarom Jean Marc aan zijn stutten trok, is er één van complete verstandsverbijstering. Een stemming onder het personeel van Air France over voor of tegen de bestreden salarisvoorstellen van 7 % over enkele jaren, waaraan hij vooraf zijn lot had verbonden: 55% tegen, 45% voor! Hoe kun je het bedenken.
Dus Jean Marc stapt op…! De Franse minister van Financiën en Economie, Bruno Le Maire reageerde direct met een realistisch doemscenario. “De toekomst van Air France KLM – dus ook KLM – is in gevaar”, liet hij weten via de nationale radio. De koers van de luchtvaartcombinatie klapte op de eerste dag dat kon worden gereageerd direct met ruim 14% naar beneden.
En onze premier Mark Rutte of één van zijn sprekende poppen, die zijn er weer eventjes niet. En toch is ook de KLM in direct gevaar. Niet alleen de KLM trouwens, maar vooral ook onze nationale economie en infrastructuur en het door onze minister-president rond de geschrapte dividendbelasting nog zo geadoreerde vestigingsklimaat, onder meer vooral ook gebouwd op sublieme verbindingen over de hele wereld.
Regering
Toch had de Nederlandse regering enkele jaren geleden nog een uitgelezen kans om de aandelenzeggenschap in Air France uit te breiden voor meer invloed binnen wat werd beoogd als Europa’s grootste luchtvaartmaatschappij. Maar het PvdA orakel van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, zag daarvan af na een bezoek aan het Élysée. Naar verluidt ruilde hij het grotere KLM-belang in voor de Franse steun aan zijn benoeming tot voorzitter van de Euro-groep, die onverwacht werd gegeven.
Wat nu? Wie het weet mag het zeggen. Eén ding staat vast: KLM presteert onder het Team Pieter Elbers fantastisch. Hogere productiviteit, kostenbesparingen en een concurrerend product. Zo af en toe een rimpeltje in de arbeidsverhoudingen, maar ook dat wordt uiteindelijk telkens bewonderenswaardig gemanaged.
KLM zou dus met nieuwe aandeelhouders, bijvoorbeeld Delta uit de VS en China Southern best zelfstandig de toekomst in kunnen sturen. Ondanks alle beweringen van stuurlui aan de wal die het tegendeel beweren. Sterke aandeelhouders, joint ventures in combinatie met vakmensen, die het om luchtvaart gaat en niet om machtspolitiek, en die het klappen van de luchtvaartzweep kennen, bieden betere garanties voor KLM dan de door het Élysée geparachuteerde in- en uitvliegende politieke zetbazen.
Trouwens, een beetje denkwerk, wat schikken en schuiven, zou ook Lufthansa nog steeds als een droomkandidaat kunnen maken. Al zit die maatschappij vastgeketend aan United, de Amerikaanse aartsrivaal van Delta, partner van AF-KLM. Nu is dat trouwens. vanwege dominantie met haar partners Swiss, Austrian en andere deelnemingen ook nog uitgesloten binnen de huidige EU regels. Maar waar een wil is is een weg…. KLM bewijst de juistheid van dat gezegd trouwens dagelijks, zeker sinds de inlijving door Air France…
Personeel
KLM telt immers in Parijs ook geheel niet mee. Jean Marc hield als topman van Air France KLM ook geen stemming onder het personeel van het hele concern maar slechts onder de dwarsliggende profiteurs van Air France. Hoe duidelijk wil je het hebben. De directeur van Air France, Franck Terner, die de kanker in zijn tuintje liet woekeren, blijft tot nu toe buiten schot, terwijl; toch had eigenlijk hij – als het dan toch moest – de stemming moeten laten houden en de consequenties moeten aanvaarden. Maar ook die zou wel eens onverwacht kunnen omvallen….
‘Air France was op weg naar succes’, was de even simpele als onjuiste reactie van Jean Marc Janaillac. ‘Ik kan slechts betreuren dat deze dynamiek niet begrepen en gedeeld werd.’ Air France zat in de shit, dat was vrijwel zeker de reden dat Jean Marc de nooduitgang zocht….en die ook nog kon vinden.
Hoogste tijd dat Mark Rutte nu eens uit zijn torentje komt. Om de toekomst van de KLM in serieus beraad aan de orde te stellen. Misschien wel met de tussentijdse benoeming van nu eindelijk ook eens een staatssecretaris van luchtvaartzaken. Voor het te laat is. Een noodzakelijk parlementair onderzoek naar hoe het zo ver kon komen, is van latere zorg. Redden van de Koninklijke heeft nu top prioriteit. En redding betekent feitelijk bij voorkeur weg uit Frankrijk, al zal tegen die stap wel weer iets belangrijkers worden uitgeruild. Misschien wel Mark Rutte’s stoel in Brussel.
Tot slot een vraagje: zouden ze in het grijze verleden ook meerpersoons guillotines hebben gehad?
