Het ontstaan van de turbulentie
Door ontwikkelingen van de afgelopen weken is AFKL in serieuze turbulentie terecht gekomen. De Air France-stakingen (15 dagen tussen 22/2 en 8/5) hebben Air France inmiddels ruim €300 miljoen gekost. Bij de consultatie heeft de meerderheid van het Air France-personeel het salarisvoorstel afgewezen.
Air France-KLM CEO Jean-Marc Janaillac had vooraf aangegeven bij een negatieve uitslag persoonlijke consequenties te nemen en terug te treden. De AFKL-board werkt nu aan zijn opvolging. Een bijzonder spijtige situatie.
Veranderende wereld – adapt or die
Low Cost Carriers, Gulf-carriers en digitalisering hebben gezorgd voor ingrijpende en onomkeerbare veranderingen in de luchtvaartwereld. Dit maakt dat bedrijven met een lange historie, zoals Air France en KLM, zich heel fors moeten aanpassen. Doen we dat niet, dan overleven we het niet. Dit is niet een eenmalige uitdaging, maar een voortdurend proces om ons bedrijf aan te passen aan deze snel veranderende wereld.
Samen sterk – if you are not at the table you are on the menu
Schaalvergroting, door samenvoegen van luchtvaartbedrijven, zorgt ervoor dat er enorm grote airlines en groepen ontstaan. Dit is begonnen in Amerika, maar inmiddels ook in Europa. Deze schaalvergroting levert voordelen op door bijvoorbeeld gezamenlijke IT, inkoop en vloot. Maar ook de netwerk-omvang en marktpositie die nodig zijn voor klanten en partners.
In 2004 is KLM samen met Air France opgegaan in Air France-KLM. Destijds een voorloper in Europa. Deze combinatie is geboren vanuit de visie op consolidatie en vanuit het geloof in de kracht van de combinatie. Hier geloof ik nog steeds in!
De combinatie heeft KLM geen windeieren gelegd in de afgelopen 14 jaar; Air France-KLM is gegroeid, heeft schaalvoordelen behaald, haar klantenbasis verbreed en heeft bijvoorbeeld het partnerschap met Delta Air Lines verder ontwikkeld. KLM heeft hieraan kunnen deelnemen én meedelen. Kortom, door voorop te lopen en te anticiperen, is KLM volwaardig mee blijven doen op het wereldtoneel als onderdeel van Air France-KLM.
In voor- en tegenspoed
De eerste Air France-KLM-jaren (2004-2008) waren in vele opzichten een succes; zowel financieel als voor onze klanten. Daarna kwam de financiële crisis en gingen resultaten fors omlaag. Vanaf 2013 krabbelen beide bedrijven weer op, dat is KLM wat eerder gelukt. Maar vanaf 2015 schreef Air France ook weer zwarte cijfers.
Dat betekent echter niet dat we “er zijn”. Sterker nog, onze volgende uitdaging is, om na jaren van stilstand en krimp weer winstgevende groei te realiseren. Dat is lastig, vergt offers, en vraagt vooral om wederzijds begrip en dialoog. Immers, het zijn de medewerkers die moeten zorgen voor de verandering, de aanpassing en voor de klantervaring. Kijkend naar 2017, is het zowel Air France als KLM gelukt om de resultaten te verbeteren ten opzichte van het jaar ervoor. Dat was niet eenvoudig en daarvoor verdienen alle collega’s in Air France en KLM een groot compliment. De winstdelingsregeling is daarmee welverdiend!
Doorgaan dus!
Bij KLM zijn we afgelopen jaren (2015-2018) met elkaar in staat geweest om, soms onder spanning, voortgang te maken. Kosten besparen enerzijds en investeren anderzijds. Ik ben er ongelooflijk trots op dat dit ons met elkaar lukt. Maar ook hier moeten we soms de plooien glad strijken en met elkaar de delicate balans bewaken tussen “voortgaan en luisteren” en tussen “begrip en vastberadenheid”.
We staan er als KLM goed voor en we zijn op koers. Volgend jaar worden we 100 en we werken gezamenlijk keihard om die 100 jaar fit en gezond te bereiken. Elke dag weer. Koersvast zijn is daarbij van groot belang; we moeten vasthouden aan onze ambitie, onze strategie en plannen, onze teamspirit.
Staken en verantwoordelijkheid
Bij Air France zijn er dezelfde discussies als bij KLM over noodzakelijke verandering, aanpassing en een gedeelde ambitie om voor het bedrijf en de medewerkers een gezonde toekomst te creëren. Ook bij Air France is dat lastig en vergt het veel van alle betrokkenen.
Staken is een (arbeids)recht. Een zeer betekenisvol en te respecteren recht. Met dit recht komt echter ook een grote verantwoordelijkheid. Namelijk een verantwoordelijkheid voor proportionaliteit; het doel heiligt niet alle middelen. De huidige reeks stakingen gaat te ver en brengt ons bedrijf in alle opzichten veel schade toe. Niet alleen Air France, maar de gehele AFKL-groep.
De impact is desastreus voor 1) de klantwaardering, 2) de financiën, 3) onze reputatie en last but not least 4) onze interne verbinding. Afgelopen periode zijn, ondanks alle geweldige inspanningen van onze AFKL collega’s wereldwijd, vele duizenden klanten gedupeerd door deze stakingen. Klanten die op ons vertrouwen en die uiteindelijk onze boterham betalen.
Aandacht
Air France en KLM zijn niet alleen enorm grote werkgevers, maar hebben ook een ontzettend belangrijke rol in de economie en ontwikkeling van Frankrijk en Nederland. Daarom zijn zorgen overAir France en KLM per definitie ook zorgen die veel publieke aandacht krijgen. De nationale belangen zijn immers heel groot.
“Zonder wrijving geen glans”
Het bouwen van een nieuw fusiebedrijf met andere culturen, gewoontes en inzichten geeft vaak veel energie en is verrijkend. Maar niet altijd. Het is soms ook met elkaar zoeken naar de juiste manier van vooruitgang boeken, en bepalen hoe we het boek van de Europese luchtvaart verder gaan vormgeven.
Ik heb zelf ook de afgelopen jaren een paar keer best moeilijke discussies gehad met de collega’s in Frankrijk. Bijvoorbeeld rondom de kas en de inrichting van de organisaties. Belangrijk echter, is dat we daaruit zijn gekomen en in staat geweest zijn om onze meningsverschillen te overbruggen en om tot oplossingen te komen. Dit is een complexe balancing act van de KLM-belangen, in de context van de AFKL-groep en met het geloof in de kracht van Air France en KLM samen.
Samen – United we stand, divided we lose
Ik begrijp de zorgen die er nu leven. Die heb ik ook. Ik begrijp de boosheid. Die heb ik ook.
Ik begrijp zelfs ook de speculaties over de toekomst. Maar vandaag heeft Air France het moeilijk. Moeilijk met de sociale verhoudingen, moeilijk met de stakingen, moeilijk met de leiderschapswissel.
Wat doen wij dan als KLM‘ers?
Wachten we af, of wenden we ons af?
Of steken we de hand uit? De hand van verbinding en de hand van samen sterk, juist, in moeilijke tijden. Laten we de collega’s in Frankrijk de hand reiken, fysiek of symbolisch en hen laten zien dat we niet voor niets de eerste luchtvaartcombinatie van Europa waren, zijn en blijven!
Wat vraag ik van elkaar als KLM‘ers?
Houd het hoofd koel;
Houd vertrouwen in ons bedrijf;
Houd de focus op uitvoering van onze KLM-strategie;
Zorg goed voor onze klant en elkaar; en
Blijf samenwerken!